Inspraak & Participatie in een 1,5 meter samenleving

Dag 100. Om en nabij honderd dagen leven we, op het moment van schrijven, op een andere manier met elkaar samen dan we gewend waren.

Voor sommigen zal een vorm van normaal dichterbij komen; de kinderen gaan weer (deels) naar school, er wordt weer gesport op de sportvelden en we kunnen elkaar weer ontmoeten voor een kop koffie op het terras. Voor anderen, bijvoorbeeld Leiderdorpers met een kwetsbare gezondheid, zal corona nog een hele grote impact hebben. En voor de meeste inwoners geldt denk ik dat we langzaam onze weg vinden in het ‘nieuwe normaal’: een maatschappij waar we fysiek minder dicht bij elkaar kunnen zijn (maar op een andere manier misschien juist wel dichterbij elkaar zijn gekomen).

Het ‘nieuwe normaal’
Maar wat betekent dat ‘nieuwe normaal’ eigenlijk voor inspraak en participatie van inwoners/belanghebbenden? Alle Forum- en Raadsvergaderingen vinden in ieder geval tot de zomer digitaal plaats. De afgelopen maanden hebben we kunnen ervaren dat je ook prima ruimte kunt bieden aan insprekers via een digitaal platform. En als het een inspreker (ondanks een testsessie van tevoren) niet lukte om zelf in te spreken, dan las de griffier van de gemeente de tekst hardop voor. Natuurlijk krijgen we, zoals gebruikelijk, ook alle ingezonden brieven toegestuurd ter voorbereiding op de vergadering.

Kritische geluiden
“Leiderdorp knipt straten op om sluipverkeer te weren”, zo luidde de kop boven een artikel over de verkeersnota die recent door het college van Burgemeester en Wethouders is vastgesteld voor inspraak. Vrij snel daarna ontving ik niet alleen een aantal mails van inwoners die kritisch zijn op de inhoud, maar ook mails met zorgen over het proces. Word ik wel voldoende gehoord? Wordt de situatie rondom corona niet aangegrepen om bepaalde onderwerpen ‘er snel door te duwen’ zonder participatie? En dat kan ik me voorstellen. De kop is ook wel een beetje misleidend; er ligt weliswaar een voorstel, maar er is nog helemaal niets definitief besloten. De Raad heeft ook hier het laatste woord. 

Een ander voorbeeld is het conceptplan voor de Statendaalder (de plek waar voorheen het gemeentehuis stond). Ook dit plan is inmiddels door de gemeente ter inzage gelegd. Via mails en ingezonden stukken in de krant laat de omwonendenvereniging weten kritisch te zijn op het plan en zich zorgen te maken over participatiemogelijkheden.

Om die reden leek het mij goed om te delen hoe we hier als fractie mee omgaan én hoe onze wethouder (die beide onderwerpen in portefeuille heeft) hier naar kijkt. En om met het laatste te beginnen:

“Juist bij deze onderwerpen speelt participatie een zeer belangrijke rol”

Wethouder Wilem Joosten: ook voor ons wethouders geldt natuurlijk dat we zo goed mogelijk moeten omgaan met de huidige corona situatie waarvan niemand exact weet hoe en wanneer het ophoudt. Ook, of misschien juist nu, is het belangrijk dat bepaalde uitvoering en beleid waar de gemeente voor verantwoordelijk is wel doorgang vinden. De wereld staat niet stil. De woningnood blijft groot en neemt niet af. En denk ook aan het toenemende verkeer en de daarmee samenhangende verkeersveiligheid. Dit is en blijft ook in de toekomst een belangrijk onderwerp. En juist bij deze onderwerpen speelt goede participatie een zeer belangrijke rol.  Want uiteindelijk leidt een goede participatie tot een beter en gedragen voorstel dat uiteindelijk ook makkelijk en vlot de eindstreep haalt.

Voor de ontwikkeling van de Statendaalder hebben we bijvoorbeeld gekozen om pas na de zomer weer de draad op te pakken. Hier zaten we namelijk nog aan het begin van het hele plan- en participatieproces en het is een project met een behoorlijke ruimtelijke impact. Hierdoor werd uitstel mogelijk en zeer wenselijk geacht. We kiezen hier dus voor uitstel, juist om belanghebbenden de mogelijkheid te bieden om hun geluid te laten horen.

Coronaproof: één op één gesprekken op afspraak
Als uitstel echt niet kan dan zoeken we naar allerlei manieren om toch invulling te geven aan goede participatie. De mobiliteitsvisie die begin dit jaar door de raad is vastgesteld kent al een veel langer intensief participatieproces. En die zetten we voort bij de verschillende concept deelnota’s die hier uit voortkomen. Alleen kan dat helaas niet in de vorm zoals we gewend waren. Dat wil niet zeggen dat we niet meer aan participatie doen. Vorm is hier ondergeschikt aan doel. Naast de reguliere ter inzage legging hebben wij nu gekozen voor aparte coronaproof één op één gesprekken op afspraak met iedereen die dat wil. Op deze wijze kunnen we alle informatie ophalen en verwerken in de zogenaamde nota beantwoording zienswijze en wel of niet zichtbaar verwerken de ‘definitieve’ deelnota’s die ter goedkeuring zullen worden voorgelegd aan de raad. Ook in de aanloop daarnaartoe zullen er nog gelegenheden zijn waarin inbreng mogelijk is.

Fractiespreekuur
Voor ons, raadsleden, geldt hetzelfde. We roeien met de riemen die we voor handen hebben. En eigenlijk maakt het natuurlijk niet uit op welke manier we spreken met inwoners en belanghebbenden: áls de boodschap maar aan ons overgebracht kan worden. Dat laatste kan op verschillende manieren. Ook nu zijn Leiderdorpers welkom om met ons in gesprek te gaan tijdens fractievergaderingen. Die organiseren we nu digitaal. En als je alle fracties tegelijk wilt bereiken hebben we de mogelijkheid van het fractiespreekuur. Dan vaardigt elke raadsfractie iemand af voor een gesprek. Voorheen organiseerden we dat in het gemeentehuis, nu kan het digitaal. En als je niet handig bent met computers kunnen we natuurlijk altijd zoeken naar een andere manier. Een één op één gesprek, telefonisch contact, een zienswijze per mail…er zijn voldoende mogelijkheden. 

En misschien is het ook tijd om nieuwe opties te onderzoeken. Uit een recent artikel van de Vereniging Nederlandse Gemeenten https://vng.nl/artikelen/digitale-participatie-online-met-de-inwoners blijkt dat meerdere gemeenten inmiddels positieve ervaringen hebben opgedaan met online platforms voor digitale participatie, zoals bijvoorbeeld het platform OpenStad. Misschien omhelst het ‘nieuwe normaal’ wel een nog betere mix van participatiemogelijkheden, zowel face to face als digitaal!

Martine Breedveld